အေမရိကန္ ဒဏ္ခတ္မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားခ်က္ အျမင္မ်ားကြဲျပား

စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္က United States Institute of Peace တြင္ စကားေျပာေနသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (ဓာတ္ပံု – Reuters)

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ ေျဖေလွ်ာ့ ႐ုပ္သိမ္းေရး ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာဆုိမႈကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ုိင္းက အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တု႔ံျပန္ၾကသည္။

“ဒီကိစၥကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ပါတီက ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဒီအေပၚမွာ ရပ္တည္တယ္ဆုိေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အားျဖစ္တာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔အားလံုးနဲ႔ အတူတူ တုိင္းျပည္အတြက္ တကယ္တန္းလက္ေတြ႔ ထိထိမိမိနဲ႔ ေျပာၿပီလုိ႔ က်ေနာ္ ယူ ဆပါတယ္”ဟု အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစု(NDF) ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ က ဧရာ၀တီ ကို ေျပာသည္။

NDF ပါတီ အေနျဖင့္လည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္းကတည္းက တုိင္းျပည္ကို အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ က စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူထားမႈမ်ားကို မလုိလားခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတြင္ စီးပြားေရး ဒဏ္ ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈက အရွိန္ေႏွးေကြးေစေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ တုိင္းျပည္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေၾကာင္း လက္ ေတြ႔ ေျပာဆုိျပသလုိက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၀ါရွင္တန္ရွိ အေမရိကန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အင္စတီက်ဳတြင္ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔က မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ အေမရိကန္က ျမန္မာ အေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ေထာက္ခံလိုက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တေယာက္ မက်န္ လႊတ္ေပးရန္လည္း ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

“စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔တာကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ က်မ ေထာက္ခံပါတယ္။ အေၾကာင္းက က်မတို႔ ျပည္သူလူထုဟာ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးဖို႔ တာဝန္ စယူသင့္ၿပီလို႔ က်မ ျမင္လို႔ပါ။ ဒီမိုကေရစီေရး ျမႇင့္တင္ရာမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆို႔မႈကို က်မတို႔ အား မကိုးသင့္ေတာ့ဘူး။ က်မတို႔ ဘာသာ က်မတို႔ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကရမယ္”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ေျပာၾကား လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ စက္တင္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ ၁၇ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္အျဖစ္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသို႔ ေရာက္ ရွိေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ရခိုင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ(RNDP) ပါတီ အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသား ၅ ပါတီအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားသည္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အဟန္႔အတားမ်ားျဖစ္ေနၿပီး အဆုိပါကိစၥ ျပန္ လည္ သံုးသပ္ေပးရန္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေတာင္းဆုိေနေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ပင္ထားသည္မ်ားကို မေျပာလုိေၾကာင္း RNDP ဥကၠဌ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ဆုိသည္။

“လက္ရွိ ၁ ႏွစ္ခြဲ ၾကာၿပီျဖစ္တဲ့အစိုးရ ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေအာင္၊ ေနာက္ ၂၀၁၅ မွာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ အစုိးရတရပ္ ေပၚထြန္းလာေအာင္၊ အခုကတည္းက ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံႀကီးေတြက ပံ့ပိုးတာတုိ႔ ကူညီတာတုိ႔ လုိအပ္ေနခ်ိန္မွာ၊ အခု အစုိးရသြား ေန တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ေထာက္ခံေပးဖုိ႔ လိုအပ္ေနတဲ့ကာလျဖစ္တာမုိ႔လုိ႔ အခုလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔ ႐ုပ္ သိမ္းေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ႀကိဳဆုိပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ က ေျပာသည္။

စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ တခုတည္းျဖင့္ ႏုိင္ငံတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မတည္ေဆာက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံ ထူေထာင္ေရး လည္း ခက္ခဲေၾကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို တည္ၿငိမ္ေစေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ အကူအညီမ်ားလုိအပ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာ သည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ ႀကိဳဆုိမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား အဖြဲ႔က ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သည့္ ဦးမင္းကိုႏုိင္ကမူ စီး

ပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဖယ္ရွားေရးကို ႏို္င္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အၿမဲစဥ္းစားေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလံုး ႁခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လြတ္ေရး၊ တာ၀န္သိေသာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျဖစ္၊ မျဖစ္၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈအေရး စသျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔စြာ စဥ္းစားရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းမွာ တရားဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ တရားမွ်တစြာ ရွိၿပီလဲ။ မရွိပါဘူး၊ က်ေနာ္ တုိ႔ ဆီမွာ၊ လြတ္လပ္စြာ ၿပိဳင္ဆိုင္ခြင့္လည္း မရွိေသးဘူး။ ၀င္လာတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ အကုန္လံုးက ခ႐ိုနီ ေခၚတဲ့ အာဏာရွိသူနဲ႔ ေပါင္းစားတဲ့ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ အခြင့္ထူးခံ စီးပြားေရးသမားေတြ လက္ထဲပဲ အကုန္ ေရာက္သြားမယ္ဆုိရင္ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ကြာဟမႈက ဒီထက္ေတာင္ ပုိၿပီး ဆုိး၀ါးႏိုင္ပါမယ္။ အဲဒီ အခ်က္အလက္ေတြ အကုန္ထည့္စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္”ဟု သူက ဆုိ သည္။

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးလည္းျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ(UNFC) အတြင္း ေရးမႉးလည္း ျဖစ္ေသာ ႏိုင္ဟံသာ က ယခုအခါ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ ရွိရန္ စဥ္းစားႏုိ္င္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားက စစ္မွန္သည့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လုိေၾကာင္း၊ ယခုအထိ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေအာင္ျမင္စြာ မေရာက္ေသးေၾကာင္း၊ တုိင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိရန္ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ ဖိအားေပးသည့္ အေနျဖင့္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ဆက္လက္ရွိေနရန္လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“အစုိးရနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ ဘာတခုမွ မျဖစ္ေသးတာေၾကာင့္ ဒီလုိအေျခအေနမွာ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖုိ႔ ခက္ခဲပါတယ္”ဟုလည္း ႏုိင္ဟံသာ က ေျပာဆုိသည္။

ကရင္ အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး(KNU) အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေနာ္စီဖုိးရာစိန္ကလည္း စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဖယ္ ရွားရန္ ေစာေနေသးေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္မွန္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိရန္ လုပ္ေဆာင္ စရာမ်ားစြာ က်န္ရွိေနေသး၍ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဆက္လက္ထားရွိေစလုိေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ဒါက သူ႔ သေဘာထားသာလွွ်င္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥမွာ သေဘာထား တခုတည္း ျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ အျခား သူေတြနဲ႔ ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းဖုိ႔လုိတယ္”ဟု ေနာ္စီဖုိးရာစိန္ က ဆုိသည္။

အေမရိကန္ ကို ေရာက္ရွိေနသည့္ ရွမ္း တုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(SNLD) ပါတီ ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦးကလည္း လႊတ္ ေတာ္တြင္း ေရာက္ရွိေနသည့္ ျမန္မာ့ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ အတုိက္အခံ လုပ္ကာ ေျပာၾကားႏိုင္မႈမရွိေတာ့ဘဲ ၾကားေနသေဘာ သက္၀င္သြားၿပီဟု ယမန္ေန႔က ေျပာသည္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရာထူးတာ၀န္ေတြ ေပးအပ္ရင္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ လႊတ္ေတာ္တြင္းက အတုိက္အခံ အင္အားစုေတြဟာ အစုိးရရဲ႕ အတုိက္အခံ သဘာ၀ ပ်က္ျပယ္ၿပီး ၾကားေနျဖစ္ေအာင္လုပ္တာ ခံေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ျပည္သူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥ မေျပာႏို္င္ေတာ့ဘူး”ဟု ဦးခြန္ထြန္းဦးက ၀ါရွင္တန္ရွိ သတင္းစာရွင္းလင္း ပြဲ တခုတြင္ ေျပာဆုိသည္။

ဦးခြန္ထြန္းဦးသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္အတူ ျမန္မာအစုိးရ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ကမ္းလွမ္းမႈကိုလက္ခံ၍ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ ယခု လကုန္ပိုင္း၌ က်င္းပမည့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံကို တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။